Selasa, 08 November 2022

MATERI AWIG-AWIG

 



MATERI AWIG-AWIG

1.      Pamiteges

Awig-awig mawit saking kruna “wig” sané maarti usak, matiosan ring kruna “awig” sané

maarti nénten usak utawi becik. Awig-awig punika madué unteng pangapti mangda dados becik

utawi nénten usak. Awig-awig madrué arti kawéntenan uger-uger utawi suluh sané ngatur tata karma manyama braya ring masyarakat sané mapangapti mangda sayan raket rumaket pasemetonané.

Ring sajeroning Perda Nomor 3 Tahun 2001 Indik Desa Pakraman lan Lembaga Adat,

maosang :

Awig-awig inggih punika aturan sané kakaryanin olih krama desa pakraman utawi krama

banjar adat sané kaanggén pedoman ritatkala ngamargiang Tri Hita Karana nganutin desa mawacara lan Dharma Agama ring desa pakraman utawi banjar pakraman soang-soang.

Ring Peraturan Daerah Provinsi Bali Nomor 3 Tahun 2003 kasambatang indik Hukum Adat

(awig-awig lan pararem) inggih punika hukum adat Bali sané wénten ring tengah masyarakat Bali sané mawiwit saking Catur Dresta saha kajiwa pramanain olih Agama Hindu Bali. Catur Dresta inggih punika, Sastra Dresta inggihan ajaran-ajaran agama, Kuna Dresta inggihan nilai-nilai budaya, Loka Dresta inggihan pandangan hidup dan Desa Dresta inggihan adat istiadat (Windia, 2010:50).

Awig-awig sané wénten ring masyarakat nénten wantah minayang hak sareng kewajiban

nanging taler ngicén sanksi-sanksi adat sané marupa sanksi denda, sanksi fisik, utawi sanksi

psikologi sané madué sifat spiritual, sané ngawinang kapok.

 

2. Jenis-jenis sanksi adat sané wénten ring awig-awig utawi pararem inggih punika :

1. Mengaksama (nunas pangampura)

2. Dedosaan (denda jinah)

3. Kerampang (kaambil kasugihané)

4. Kasepékang (nénten kadadaosang ngorta sareng semeton tiosan) dalam waktu

tertentu

5. Kaselong (mausir saking désa)

6. Upacara Prayascita (upacara nyuciang desa).

 

3.      Pepalihan Daging Awig-awig

Ring sajeroning awig-awig wénten daging ipun sané majanten kadagingin, inggih punika:

1. Aran lan Palemahan

2. Pamikukuh lan Petitis

3. Sukerta Tata Pakraman

4. Sukerta Tata Agama

5. Sukerta Tata Pawongan

6. Wicara lan Pamidanda

7. Nguwah nguwihin Awig-awig

 

4.      Conto Punggelan Awig-awig

Awig-awig Desa Pakraman Kedéwatan, Ubud, Gianyar

SARGA I

ARAN LAN WEWIDANGAN DÉSA.

Pawos 1.

(1). Désa Pakraman puniki mawasta Désa Pakraman Kedéwatan.

(2). Jebar kekuub wewidangania mawates nyatur, inggih punika:

ha. Sisih wétan Désa Pakraman Lungsiakan lan Payogan.

na. Sisih kidul Désa Pakraman Sayan.

ca. Sisih kulon tukad Ayung.

ra. Sisih lor Désa Pakraman Bunutan.

(3). Désa Pakraman puniki kawangun antuk unjuk lungsuring sakéng 154 (satus séket patpat) karang ayahan.

(4). Mungguing wewidangan palemahania kaepah dados kalih banjar luiré:

ha. Banjar Kedéwatan.

na. Banjar Kedéwatan Anyar.

Pawos 2.

(1). Manut trilingganing désa, kuub wewidangania pinarah tiga luiré:

ha. Utama Mandala, minakadi linggih Kahyangan Désa.

na. Madya Mandala, minakadi pupulan karang paumahan, lan tlajakan désa.

 

 

 Daftar Pustaka:

-          Buku Udiana Sastra: Disdikpora Provinsi Bali

Tidak ada komentar:

Posting Komentar

TEMBANG PUPUH MACEPAT PSP 2024

  ·          Tembang Wajib Putri (Pupuh Semarandana)   Singgih Ratu Sang Hyang Widhi. Gung Aksama Iwang Tityang. Asung Paduka Manont...